w środku
  • interpunkcja w zwrotach powitalnych
    7.04.2008
    7.04.2008
    Witam,
    mam pytanie dotyczące interpunkcji. To jeden z częściej pojawiających się problemów podczas rozmów online. Czy zdania: „Cześć, Andrzeju”, „Witajcie, moi drodzy!” powinny być pisane tak, jak przedstawiłem, zawsze z przecinkiem? Bardzo często spotykam się z przykładami typu „Witaj Internauto”.
    Przy okazji, czy słowo internauci używane np. na stronach internetowych jako zwrot do ogółu tej społeczności winno być pisane z wielkiej czy raczej małą literą?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Aparat edytorski w służbie czytelności tekstu

    14.01.2023
    14.01.2023

    Witam,

    czy dopuszczalny jest zapis poniższych tekstów?

    „Starsza pani znowu krzyczy, żebym stąd poszła, nie słyszysz, odejdź!”;

    „Ale, mówi, skoro jestem jej wnuczką – wsuwa szpilkę w kok – może zrobić dla mnie wyjątek. Może nauczyć mnie paru rzeczy, ale tylko jeśli naprawdę tego chcę. Po raz kolejny wyciąga rękę. Chcę, odpowiadam.”;

    „Grajek nalega, żebym zatańczyła, na co czekasz, mała, zatańcz dla biednego Milána, gryfem wskazuje na zdjęcie między strunami.”

    Dziękuję i pozdrawiam


  • błąd w słowniku poprawnej polszczyzny?
    1.03.2014
    1.03.2014
    Zastanowił mnie ostatnio przypis 12 na stronie XLVII Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN: „Wybór wariantu grupy Xc dokonuje się na podstawie […]”. Czy nie powinno być „Wyboru […]”? Może redaktor albo korektor chciał się pozbyć spiętrzenia dopełniaczy, ale zapomniał zmienić dokonuje się na jest dokonywany?
  • Narracja w dialogu
    1.06.2016
    1.06.2016
    Zastanawia mnie, jak zapisać w dialogu wtrącenie narratora, które nie odnosi się do wypowiedzi ani do osoby ją wypowiadającej, a występuje w środku kwestii dialogowej. Który wariant będzie poprawny?

    1.
    — Chciałabym, żebyś — mężczyzna spojrzał na nią niepewnie — opuścił ten dom.
    2.
    — Chciałabym, żebyś… — Mężczyzna spojrzał na nią niepewnie. — …opuścił ten dom.

    A może jeszcze inaczej? Bo obie te wersje nie wydają mi się do końca poprawne.
  • średnik w Kodeksie karnym
    18.01.2014
    18.01.2014
    Szanowni Panowie Profesorowie,
    chciałabym zapytać Panów o zdanie na temat funkcji średnika w art. 18 par. 3 Kodeksu karnego. Czy służy on podziałowi zdania wielokrotnie złożonego, czy wyodrębnieniu dwóch zdań równorzędnych? Byłabym wdzięczna za odpowiedź z językoznawczego punktu widzenia, bowiem w moim środowisku opinie na ten temat są podzielone, a jestem ciekawa jak poprawnie rozumieć funkcję tego znaku interpunkcyjnego.
    Z poważaniem,
    Agata Langowska
  • we środku?
    29.12.2012
    29.12.2012
    Czy forma we środku jest poprawna i kiedy ewentualnie się ją stosuje?
  • Wielka litera w wyrażeniach adresatywnych
    15.02.2019
    15.02.2019
    Moje pytanie dotyczy zwrotów do adresatów listu. Czy należy je pisać wielkimi literami, jeśli pojawiają się w środku zdania? Czy wszystkie wyrazy powinny zaczynać się wielką literą, czy może tylko Panowie, Bracia, Kochani? Na przykład:
    - To wszystko, Drodzy Panowie, dotyczy założeń
    - Stało się tak, Moi Drodzy Bracia, już nie pierwszy raz.
    - Chciałbym teraz, Moi Kochani, zaprezentować coś
  • Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze

    21.12.2018
    21.12.2018

    Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).

    Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):

    Środki zaradcze w przypadku niewykonania
    pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
    nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
    mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.

    Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.

    W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?

  • środki specjalne
    4.12.2001
    4.12.2001
    Dzień dobry, Panie Profesorze,
    od dawna borykam się z problemem: określenie środki specjalne jako forma organizacyjna kreślona w ustawie o finansach publicznych (poprzez którą gromadzone są i wydawane pieniądze). Czy mówi się: „Wydaję pieniądze ze środka specjalnego”, czy też „… ze środków specjalnych"? Publikacje, nawet rozporządzenia, wyroki sądowe, stosują liczbę pojedynczą – czy aby prawidłowo?

    Dziękuję za odpowiedź,
    z poważaniem Jolanta Skuczyńska
  • środki ochrony roślin
    26.01.2013
    26.01.2013
    Szanowni Państwo,
    chciałabym prosić o wskazanie skróconej pisowni określenia środki ochrony roślin: ŚOR, ś.o.r.? A może jeszcze inaczej?
    Z wyrazami szacunku
    Marta Ś.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego